Bão là gì? Có bao nhiêu loại và nguyên nhân hình thành bão?

Mục lục

Hằng năm, Việt Nam phải hứng chịu mùa mưa bão kéo dài từ tháng 5 đến tháng 12. Mùa mưa bão này bắt nguồn từ những cơn bão hình thành trên Biển Đông và di chuyển gây ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền, nhất là các tỉnh ven biển. Vậy bão là gì mà xảy ra nhiều và ảnh hưởng đến nước ta như vậy

Bão là gì? 

Chúng ta thường nghe hoặc nói về bão rất nhiều trong cuộc sống, theo khoa học thì bão là gì? Bão là trạng thái nhiễu động của khí quyển mang tính biến chuyển của tầng khí quyền, xếp vào loại hình thời tiết cực đoan. Đây là loại thời tiết xấu của thiên nhiên gây ra cho con người. Về cơ bản thuật ngữ này ám chỉ  không khí đang bị nhiễu động mạnh. 

Bão là trạng thái nhiễu động của khí quyển mang tính biến chuyển của tầng khí quyền
Bão là trạng thái nhiễu động của khí quyển mang tính biến chuyển của tầng khí quyền

Tình trạng thời tiết này hiểu đơn giản hơn là gió rút mạnh kèm theo mưa nặng hạt và chỉ sinh ra ở nước gần vùng biển nhiệt đới gió mùa. Tùy theo từng khu vực hình thành nên thuật ngữ này sẽ có những tên gọi khác biệt như:

  • Đại Tây Dương có tên gọi là Hurricanes.
  • Ấn Độ Dương có tên gọi Cycones.
  • Thái Bình Dương tên gọi là Typhoons. 

Xét theo tiêu chuẩn quốc tế, phân biệt bão dựa vào sức gió, cụ thể:

  • Sức gió dưới 63km/h được gọi là áp thấp nhiệt đới – tên tiếng Anh Tropical Depression.
  • Sức gió trên 63 km/h(cấp 8) gọi là bão nhiệt đới - tên tiếng Anh Tropical Cyclone hoặc Tropical Storm.
  • Sức gió trên 118 km/h(cấp 12) gọi là bão tố với cuồng phong  tên tiếng Anh Typhoon.
  • Sức gió trên 241 km/h là bão rất to hoặc siêu bão - tên tiếng Anh Super Typhoon.

Nguyên nhân xảy ra hiện tượng bão

Hiện tượng này cực kỳ nguy hiểm, gây ra nhiều thiệt hại đến tài sản cũng như con người. Vậy nguyên nhân gây ra hiện tượng kể trên do đâu? Bạn hãy theo dõi cụ thể bên dưới đây: 

  • Nguyên nhân chủ quan từ con người gây ra

Không thể bỏ qua nguyên nhân chủ quan từ con người gây ra hiện tượng kể trên. Hiện tượng biến đổi thời tiết cũng là yếu tố gây ra tình trạng bão ngày một nhiều hơn. 

Nguyên nhân chủ quan từ con người gây ra bão
Nguyên nhân chủ quan từ con người gây ra bão

Do khí CO2 từ khí thải nhà kính và CH4 từ hoạt động công nghiệp. Điều này khiến cho bầu khí quyển trở nên nóng hơn, tăng mức độ hấp thụ nhiệt, thúc đẩy quá trình bay hơi diễn ra nhanh chóng. Từ đó làm tăng độ ẩm của bầu khí quyển tạo nên sức mạnh cho bão khắc nghiệt, tàn phá mạnh. 

  • Từ thiên nhiên

Nguyên nhân chủ yếu có thể kể đến như ánh sáng mặt trời, biển và sự hình thành hơi nước. Nguyên nhân chủ yếu được phân tích là khi ánh sáng mặt trời chiếu xuống biển làm cho hơi nước bay lên. Qua đó tạo ra một luồng khí ẩm phía trên mặt biển, gặp điều kiện thuận lợi ở nơi có áp suất thấp nước biển bay hơi nhiều hơn. Khi lên cao cột khí ẩm này trở nên lạnh, đạt đến thời điểm nhất định sẽ ngưng tụ thành nước, không khi xung quanh làm nóng lên.

Nguyên nhân chủ yếu có thể kể đến như ánh sáng mặt trời, biển và sự hình thành hơi nước
Nguyên nhân chủ yếu có thể kể đến như ánh sáng mặt trời, biển và sự hình thành hơi nước

Không khí, khí ẩm và hơi nước có 1 tỷ lệ thuận giữa 3 yếu tố này. Khi hút lại cùng nhau sẽ tạo ra tác động lực quán tính với hòa lưu quay. Vậy nguyên nhân hình thành bão như thế nào? Điều này còn phụ thuộc vào tốc độ xoáy lớn hơn 17m/s sau đó không khí bay lên và định hình trên tầng cao. Lúc này hình thành vùng áp cao trên đám mây, đẩy không khí thành mắt bão. 

Các loại bão thường gặp

Ở Việt Nam, Bão thường xảy ra ở các vùng miền Trung và Nam Bộ, đặc biệt là các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, Đà Nẵng, Quảng Nam… Trong đó, bão thường gặp nhất là bão cá, lốc cát, tố, dông, vòi rồng,,... Cụ thể:

  • Bão cát: Hiện tượng khí phổ biến ở các vùng khô hạn hoặc bán khô hạn. Nhưng đợt bão cát phát sinh khi một cơn gió mạnh bốc lớp bụi, cát lên khỏi bề mặt khô cằn. Các hạt vận chuyển theo nhảy cóc và lơ lửng, đây là quá trình mang vật liệu từ nơi này đến tích tụ nơi khác. 
  • Bão tuyết: Hiện tượng tuyết rơi dày kèm theo gió mạnh, thường xuất hiện ở các nước đới lạnh hoặc đới ôn hòa.
Bão tuyết là hiện tượng tuyết rơi dày kèm theo gió mạnh
Bão tuyết là hiện tượng tuyết rơi dày kèm theo gió mạnh
  • Lốc cát: Hiện tượng cát cuốn lên cao, xảy ra giữa trưa và ở vùng sa mạc.
  • Tố: Gió tăng tốc đột ngột đi kèm theo dông mạnh. 
  • Dông: Loại bão có đi kèm sấm sét, mưa to hoặc mưa đá. 
  • Vòi rồng: Hiện tượng 1 luồng không khí xoáy tròn mở rộng từ 1 đám mây dông xuống mặt đất. Đặc biệt dông có thể xuống chỗ đồng trống nông thôn và thành thị. 
  • Bão lửa: Đám cháy dữ dội tự tạo cho mình 1 hệ thống đối lưu và gió riêng khiến chúng trở nên lớn và khó kiểm soát. 
  • Xoáy thuận nhiệt đới: Hệ thống bão quay nhanh do 1 trung tâm có áp suất thấp, gió mạnh và cấu trúc mây dông xoắn ốc tạo ra mưa lớn. 

Như vậy, bão là hiện tượng thời tiết xấu của thiên nhiên gây ra cực kỳ nguy hiểm gây ra thiệt hại về người lẫn tài sản. Chính vì thế bạn hãy theo dõi dự báo thời tiết để nắm rõ hơn về tình hình của bão.