Không được chủ quan trong việc phòng, chống thiên tai

Cùng dự Hội nghị có Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan; Trung tướng Nguyễn Trọng Bình, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam; lãnh đạo các bộ, ngành là thành viên Ủy ban quốc gia Ứng phó sự cố thiên tai và Tìm kiếm Cứu nạn, và Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai.

Theo báo cáo tại Hội nghị, năm 2023, trên toàn cầu đã xảy ra nhiều thiên tai lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng, như: Vỡ đập tại Libya; mưa lũ lịch sử ở Trung Quốc, động đất tại Thổ Nhĩ Kỳ; nắng nóng bất thường ở miền Nam Hoa Kỳ, Bắc Phi, Trung Đông, Địa Trung Hải và một số nước châu Á.

Tại Việt Nam, tình hình khí hậu cực đoan xảy ra trên các vùng miền với 21/22 loại hình thiên tai, đặc biệt là mưa lớn gây sạt lở, lũ quét, lũ lụt diện rộng, gây thiệt hại lớn về người và của, ảnh hưởng đến đời sống nhân dân.

Thống kê từ đầu năm 2023 đến ngày 10/1/2024, cả nước đã xảy ra 5.331 sự cố, thiên tai, làm tử vong 924 người, 205 người mất tích , 977 người bị thương; 555 phương tiện hư hỏng; cháy 1.740 nhà, xưởng, ki-ốt, 1.346 hecta rừng và thảm thực vật.

Thiên tai cũng làm hỏng 15.977 ngôi nhà; 115,56 km đê, kè, kênh mương, 711 công trình thủy lợi, cuốn trôi 179 cầu tạm; chết 75.357 con gia súc, gia cầm; hư hại 151.279 hecta lúa, hoa màu, 3.547 hecta nuôi trồng thủy sản, 104 lồng bè.

Báo cáo này cho hay, tổng thiệt hại về kinh tế do sự cố, thiên tai khoảng 8.236 tỷ.

Cũng trong thời gian trên, các bộ, ngành, địa phương điều động 204.507 lượt người và 23.132 lượt phương tiện xử lý hiệu quả 4.336 sự cố, thiên tai, cứu được 3.968 người và 207 phương tiện.

Các bộ, ngành, địa phương cũng hướng dẫn, hỗ trợ di dời hơn 962.000 người và hơn 201.000 phương tiện đến nơi an toàn; kêu gọi, kiểm đếm, hướng dẫn cho 328.227 tàu/1.608.015 lao động biết diễn biến, hướng di chuyển của bão, áp thấp nhiệt đới để phòng tránh.

Tổng cục Khí tượng Thuỷ văn dự báo hiện tượng El Nino kéo dài đến giữa năm 2024 và đạt đỉnh, nên năm 2024 có thể là năm thứ 10 liên tiếp nhiệt độ trung bình toàn hành tinh lên cao nhất và thiên tai sẽ bất thường hơn.

Tổng cục Khí tượng Thuỷ văn cảnh báo nguy cơ thiếu nước ở Bắc Bộ, Nam Bộ và Tây Nguyên trong nửa đầu năm, ở Trung Bộ trong các tháng 6, 7, 8. Hiện tượng nắng nóng tại Nam Bộ, Tây Bắc Bộ và Trung Bộ có thể đến sớm và xuất hiện nhiều hơn trung bình nhiều năm.

El Nino sẽ chuyển sang trạng thái trung tính vào giữa năm, sau đó xuất hiện hiện tượng La Nina, do đó hoạt động của bão, áp thấp nhiệt đới nhiều khả năng sẽ tập trung nhiều hơn vào nửa cuối năm.

Đáng lưu ý, bão, áp thấp nhiệt đới hình thành ở Biển Đông sẽ nhiều hơn, dự báo cơ cấu bão ở Biển Đông sẽ chiếm 1/3 so với toàn bộ cơn bão. Điều đó đồng nghĩa việc phòng, chống bão sẽ phải thực hiện gấp rút hơn vì bão Biển Đông sẽ tác động rất nhanh đến đất liền.

Không khí lạnh hoạt động không nhiều nhưng lại xuất hiện những đợt không khí lạnh cường độ mạnh, gây rét hại diện rộng, mưa tuyết, băng giá ở khu vực vùng núi Bắc Bộ.

Thêm vào đó, mưa dông và mưa lớn thời đoạn ngắn xuất hiện thường xuyên hơn, gây lở đất vùng núi, ngập lụt thành phố.

Kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng đánh giá Ủy ban quốc gia, Ban Chỉ đạo quốc gia, và các thành viên chủ động triển khai nhiệm vụ chỉ đạo điều hành hoàn thành tốt các nhiệm vụ, góp phần giảm thiểu thiệt hại trước thiên tai, sự cố.

Nhất trí với những nhiệm vụ của Uỷ ban Quốc gia và Ban Chỉ đạo trong năm 2024, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang lần nữa quán triệt quan điểm tuyệt đối không chủ quan trong công tác phòng, chống thiên tai do tình hình thời tiết được dự báo tiếp tục bất thường, nắng nóng vào đầu năm, mưa bão vào cuối năm.

Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, đơn vị rà soát những vướng mắc về thể chế liên quan đến chức năng, nhiệm vụ được giao trong công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả sự cố, thiên tai, tìm kiếm cứu nạn để kịp thời sửa đổi cho phù hợp thực tiễn.

Các bộ, ngành, địa phương phải giữ nguyên tắc phòng hơn chống, muốn vậy phải cung cấp thông tin, hướng dẫn kịp thời cho cộng đồng nhân dân, kể cả bằng tin nhắn điện thoại, để dân tự bảo vệ mình và từng bước xây dựng ý thức cùng tham gia công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai và cứu hộ cứu nạn.

Các bộ, ngành cần tăng cường hợp tác quốc tế để học hỏi kinh nghiệm, huy động nguồn lực bên ngoài; tăng cường áp dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả công tác phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai.

Các đơn vị phải quản lý, phân bổ, sử dụng trang thiết bị một cách tiết kiệm, hiệu quả, đồng thời chủ động đề xuất mua sắm những trang thiết bị cần thiết; chủ động đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định liên quan đến quản lý, phân bổ, sử dụng trang thiết bị.

Song song với đó, phải thường xuyên kiểm tra, giám sát ở cơ sở; quan tâm đào tạo kỹ năng cho lực lượng chức năng cấp cơ sở; phối hợp tốt cả trong diễn tập, trong phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn. Công tác diễn tập phải đảm bảo sát với thực tiễn, tiết kiệm, tránh phô trương, hình thức.