Hà Nội nỗ lực kiểm soát ô nhiễm không khí

Trước tình trạng ô nhiễm không khí gia tăng, Thủ đô Hà Nội đang tập trung nguồn lực triển khai nhiều giải pháp kiểm soát ô nhiễm không khí; kiểm soát các hoạt động phát sinh bụi và khí thải trong thời điểm thời tiết giao mùa.

Cùng với các biện pháp quản lý nhà nước đối với hoạt động đốt rơm rạ, đặc biệt tại các khu vực gần quốc lộ, tỉnh lộ... Sở TN&MT Hà Nội tổng hợp danh sách các huyện có tỷ lệ đốt rơm rạ cao, gửi về UBND TP để đăng tải công khai trên Cổng Thông tin điện tử thành phố Hà Nội.

Mặt khác, Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với các Sở: Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, Công Thương tham mưu UBND TP Hà Nội cơ chế, chính sách khuyến khích và hỗ trợ các mô hình sản xuất kinh doanh sử dụng rơm rạ làm nguyên liệu, mang lại hiệu quả kinh tế, đồng thời, góp phần tiêu thụ rơm rạ phát sinh sau thu hoạch.

Sở Khoa học & Công nghệ chủ trì, phối hợp với Sở TN&MT nghiên cứu, đề xuất các công nghệ phù hợp phục vụ việc thu gom, vận chuyển cùng các biện pháp để xử lý rơm rạ theo hướng thân thiện với môi trường, bảo đảm sức khỏe cộng đồng.

Những năm qua, cùng quá trình đô thị hóa, mở rộng thành phố, Hà Nội đã trở thành một trong 17 đô thị lớn nhất trên thế giới và đang phải đối mặt những tác động tiêu cực do ô nhiễm không khí, biến đổi khí hậu, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống và phát triển bền vững.

Trong khi việc quy hoạch phát triển thành phố chưa đồng bộ, thiếu lồng ghép các giải pháp môi trường và hạn chế trong hiểu biết của cộng đồng dân cư đang là những thách thức không nhỏ của Hà Nội.

Nguyên nhân gây ô nhiễm tại Thành phố Hà Nội là do thời tiết giao mùa. Vào mùa Hạ, nhiệt độ cao, mưa nhiều, gió mạnh... nên các nguồn khí thải ô nhiễm được phát tán khiến nồng độ bụi không khí ở mức thấp. Còn vào Đông, ít gió, trời ít mưa kèm theo những ngày nghịch nhiệt khiến khí thải không thể khuếch tán mà tích lại thành sương mù.

Thêm vào đó, tình trạng người dân đốt rác thải, rơm rạ vẫn diễn ra phổ biến. Các nguồn phát thải từ các cơ sở sản xuất, làng nghề, khu công nghiệp; bụi đường, công trình xây dựng, phương tiện giao thông… hiện chưa thể kiểm soát tốt.

Đáng chú ý; Hà Nội có 7,8 triệu phương tiện tham gia giao thông, chưa kể xe từ các tỉnh; thành liên tục ra vào. Nhiều xe máy cũ, bộ phận hỏng hóc vẫn sử dụng, liên tục thải khói đen ra môi trường.

Vừa qua, tại hội thảo "Quản lý chất lượng không khí cho TP Hà Nội - Từ cam kết tới hành động" do UBND Thành phố phối hợp với Ngân hàng Thế giới tổ chức, các chuyên gia cho rằng, để giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường một cách chuyên nghiệp đòi hỏi cách tiếp cận có sự phối hợp giữa các tỉnh lân cận dưới sự chủ trì của Thủ đô Hà Nội.

Ngân hàng Thế giới sẵn sàng tăng cường các cam kết hỗ trợ giải quyết các vấn đề môi trường để xây dựng một Thủ đô xanh, sạch, đẹp; đồng thời đưa ra 5 giải pháp nhằm cải thiện chất lượng không khí cho Thủ đô Hà Nội.

Trước hết, Tp Hà Nội cần thực thi hiệu quả lệnh cấm đốt rác, phế phẩm nông nghiệp ngoài trời, hỗ trợ quản lý tốt hơn những phế thải này và có các biện pháp giảm bụi đường phố; củng cố, thực thi các tiêu chuẩn kiểm soát khí thải xe máy, ô tô, thúc đẩy giao thông công cộng và đẩy mạnh phát triển xe điện, có thể hình thành các khu vực kiểm soát phát thải trong thành phố.

Thành phố cần xây dựng chiến lược quản lý chất thải bền vững để bảo đảm loại bỏ việc đốt rác ngoài trời, tăng tỷ lệ thu gom, phân loại, tái chế, thu hồi khí mê tan tại các bãi chôn lấp và tăng tỷ lệ làm phân hữu cơ; giải quyết nguồn phát thải amoni từ hoạt động nông nghiệp, sử dụng phân bón vô cơ và hoạt động chăn nuôi. Đây là phần quan trọng trong kế hoạch quản lý không khí.

Đặc biệt, Thủ đô phải "thiết quân luật" tiêu chuẩn phát thải cho các nhà máy điện và ngành công nghiệp, tăng tỉ lệ năng lượng tái tạo, phù hợp với cam kết của Thủ tướng tại COP 26 về đạt phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050; hỗ trợ giảm sử dụng than đá và sinh khối tại các làng nghề.